Czy mogę samodzielnie dobrać zabezpieczenia przeciwwybuchowe?
Co wpływa na dobór zabezpieczeń przeciwwybuchowych
Poprawny dobór zabezpieczeń przeciwwybuchowych jest skomplikowanym procesem. Wpływa na niego wiele czynników, które muszą zostać uwzględnione, aby ochrona instalacji spełniała swoją funkcję. W artykule o zabezpieczeniu przeciwwybuchowym silosów opisaliśmy kilka z nich: wpływ umiejscowienia chronionego urządzenia względem innych aparatów i miejsc przebywania pracowników, a także smukłość silosu.
Obrazowo można powiedzieć, że złożoność procesu doboru zabezpieczeń jest podobna do konstrukcji łańcucha. Jeśli któreś z ogniw będzie korodowało od środka, to wpłynie ono na stabilność konstrukcji, ponieważ przy najmniejszym napięciu łańcuch może pęknąć w najsłabszym, zardzewiałym miejscu. W każdym z tych przypadków składowe przeplatają się i są połączone ze sobą, a brak lub nieodpowiednie zastosowanie któregokolwiek elementu może zaważyć na rozpadzie łańcucha.
Czy można samodzielnie dobrać urządzenia zabezpieczające przed wybuchem?
W teorii… tak… samodzielny dobór zabezpieczeń jest teoretycznie możliwy. Zdarza się, że spotykamy takie sytuacje w przemyśle. Najczęściej są to momenty, kiedy w zakładzie przemysłowym powstaje bardzo wstępna koncepcja jak zabezpieczyć własne instalacje. Taki klient zgłasza się do nas wówczas po konkretne rozwiązanie. Jak daleko ono może leżeć od ostatecznej realizacji pokazała jedna z naszych realizacji, którą opisaliśmy na stronie Grupy Wolff. Gdyby w zakładzie przemysłowym podjęto decyzję o dalszej samodzielnej pracy nad doborem i montażem zabezpieczeń, mogłoby być to działanie wysoce ryzykowne. Problem pojawia się wówczas przy projekcie docelowym, ponieważ samodzielna próba dopasowania urządzeń może skutkować błędami, a tym samym nie będzie spełniać wymagań prawnych. Nie jest to więc najlepszym rozwiązaniem, ponieważ źle dobrane zabezpieczenie może okazać się najsłabszym ogniwem łańcucha stwarzającym zagrożenie wybuchem.
Błędy przy samodzielnym doborze zabezpieczeń
Błędy wynikające z nieznajomości wymagań prawnych, rodzajów zabezpieczeń lub pewnych braków wiedzy mogą znacząco wpływać nie tylko na odpowiedni dobór systemów, ale także na ogólne bezpieczeństwo. Dość powiedzieć, że dla dwóch Dyrektyw ATEX (114 i 137) jest ponad 120 norm zharmonizowanych. Niektórych wazność wygasa, pojawiają się nowe lub aktualizacje poprzednich. Jest to po prostu ogrom wiedzy, której brak znajomości skutkuje błędami. I tak najczęściej na terenie zakładów spotykamy się z samodzielnie dobranymi panelami dekompresyjnymi lub systemami izolacji wybuchu. Zdajemy sobie sprawę, że w przypadku zakładów samodzielnie dobierających m.in. wymienione środki ochrony, decydenci podejomwali decyzje w dobrej wierze. Oni chcieli zwiększyć ochronę w strefach zagrożonych wybuchem. Jednak nasze doświadczenie pokazuje, że w znacznej części firm, niezależny dobór zabezpieczeń przeciwwybuchowych kończy się problemami.
O jakie problemy chodzi?
Brak znajomości parametrów wybuchowości pyłów
Jeśli nie wiesz, czy pył na terenie twojego zakładu jest wybuchowy, to konieczne będzie wykonanie badań określających takie parametry. Będą kluczowe przy późniejszym doborze poprawnych systemów zabezpieczeń dostosowanych w taki sposób, aby poradziły sobie z zagrożeniem.
Nieodpowiednio dobrane zabezpieczenie do chronionego urządzenia
Jest to jeden z problemów, który może powodować potencjalne uszkodzenia, kiedy nastąpi aktywacja instalacji zabezpieczającej. Przykładowo nie w każdym urządzeniu możliwe będzie zastosowanie dowolnego rodzaju środków ochrony ze względu, chociażby na konstrukcję samego urządzenia lub systemu chroniącego. Podstawowe błędy w tym zakresie to np. zbyt mała powierzchnia dekompresji, zbyt duża waga np. systemu bezpłomieniowego, względem możliwego udźwigu aparatu.
Miejsce, w którym znajduje się aparat nie pozwala na użycie pewnych zabezpieczeń
Umiejscowienie urządzenia w przestrzeni hali bądź całego zakładu również pozwala, bądź nie, na użycie poszczególnych zabezpieczeń. Wiąże się to mocno ze znajomością poszczególnych rozwiązań i produktów, np. w pomieszczeniach zamkniętych prawie zawsze nie wolno stosować paneli dekompresyjnych, co zabronione jest również przez wymagania prawne Dyrektywy ATEX.
Znajomość systemów zabezpieczających
To, czy w dany sposób możemy chronić konkretne urządzenia bądź instalacje wynika ze znajomości metod i produktów. Wiąże się to z bardzo dokładnymi miejscami montażu tych zabezpieczeń ze względu na zróżnicowany zakres działania. Taka dokładność ma znaczenie np. w przypadku izolacji wybuchu stosowanej na kanale łączącym ze sobą dwa aparaty. Jeśli urządzenie izolujące umieścimy za blisko aparatu, w którym doszło do wybuchu, to może nie zadziałać ono wystarczająco szybko. Pamiętajmy, że mówimy tu o czasach reakcji mierzonych w milisekundach.
Natomiast umieszczenie izolacji wybuchu zbyt daleko skutkować będzie eksplozją w kanale łączącym oba urządzenia i rozerwaniem go. Spowodowane jest to przybieraniem wybuchu na sile z każdym kolejnym metrem. W pewnym momencie zjawisko to drastycznie przyspiesza, a ciśnienie osiąga pik kilkudziesięciu bar. Żaden kanał tego nie wytrzyma. Dojdzie do jego rozerwania, co już samo w sobie jest bardzo niebezpieczne.
Doświadczenie osoby, która dobiera środki ochrony
Osoba doświadczona znacznie szybciej wyłapie wszelkie nieprawidłowości lub niedociągnięcia w sposobie zabezpieczania przeciwwybuchowego. Będzie też w stanie zaproponować rozwiązania niestandardowe, jednak dopasowane do danego zakładu, a przede wszystkim spełniające wymagania prawne. Bez odpowiedniego doświadczenia praktycznego może pojawić się problem z doborem lub błędnym wyborem rozwiązań. To z kolei prowadzi do posiadania niewydolnego systemu ochrony. Przykładowo, w przypadku paneli dekompresyjnych, czy zaworów odciążających wybuch bardzo ważne jest obliczenie minimalnej powierzchni dekompresyjnej. Jeśli będzie ona za mała, to zabezpieczenie będzie nieskuteczne.
Dalsze konsekwencje błędnego doboru
Podstawowymi konsekwencjami błędnie dobranych zabezpieczeń są skutki wybuchu rozprzestrzeniające się i niszczące urządzenia lub całe instalacje. Efektem tego są straty finansowe, a czasem nawet straty w ludziach, których życie zostało narażone na niebezpieczeństwo.
Problemem, z którym również mierzą się nasi klienci, jest kwestia audytów ubezpieczeniowych. Podczas wizji lokalnej może zostać zwrócona, przez przedstawiciela firmy ubezpieczeniowej lub osobę tworzącą dokument zabezpieczenia przed wybuchem, uwaga na powstałe błędy. Taka sytuacja ma miejsce często, ale nie zawsze. Dzieje się tak, ponieważ osoby te, mimo szczerych chęci, nie mają narzędzi, aby zweryfikować, czy dane zabezpieczenie zostało dobrane poprawnie. Dlatego w większości przypadków oceniają jedynie czy urządzenie w ogóle posiada wymagane zabezpieczenia, a nie to, czy zostały one dobrane poprawnie.
Działaj z głową – przeprowadź audyt ATEX
Teoretycznie możliwe jest samodzielne i jednocześnie poprawne dobranie zabezpieczeń. Nie jest to jednak często spotykane. Raczej mamy do czynienia ze źle dostosowanymi środkami ochrony. Stąd, bazując na naszym doświadczeniu, nie zalecamy samodzielnych działań ze względów bezpieczeństwa na terenie przedsiębiorstwa zagrożonego wybuchem.
Niepoprawnie dobrane zabezpieczenia mogą bowiem wyrządzić więcej szkód niż pożytku, a z kolei ubezpieczyciel może nie posiadać środków do weryfikacji zaimplementowanych rozwiązań. Dlatego, jeśli zastanawiasz się, jak polepszyć bezpieczeństwo przeciwwybuchowe w swoim zakładzie, to rozważ czy na pewno jesteś w stanie samodzielnie dobrać odpowiednie zabezpieczenia. Nasze doświadczenie mówi nam, że samodzielne działanie nie zawsze jest optymalne, a na pewno nie najtańsze.
Możesz jednak podjąć konkretne działania i przeprowadzić w swojej firmie audyt ATEX. To rozwiązanie pozwoli Ci rozpoznać zagrożenia, jakie istnieją na terenie zakładu, jak można zwiększyć bezpieczeństwo oraz kolejność działań, dzięki czemu zyskasz plan ochrony swojej firmy.
PAMIĘTAJ!
Do poprawnego zabezpieczenia przeciwwybuchowego niezbędna jest znajomość ryzyka wybuchu
Zatroszcz się o bezpieczeństwo Twoich pracowników oraz całego zakładu i przeprowadź audyt ATEX. Nie pozwól, aby niepoprawny dobór zabezpieczeń przeciwwybuchowych lub ich brak przeszkodził w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa i generował straty. Dzięki naszemu doświadczeniu i znajomości rozwiązań pomożemy Ci zadbać o Twoją firmę.
Chcesz zapytać o ofertę lub potrzebujesz więcej informacji lub konsultacji?
Wypełnij formularz!
Wypełnij formularz jeśli potrzebujesz dobrać systemy odpowietrzenia wybuchu, tłumienia wybuchu lub izolacji wybuchu. Jeśli nie jesteś pewien, czy Twój zakład przemysłowy potrzebuje ochrony przeciwwybuchowej, lub chcesz skonsultować konkretny przypadek – również wypełnij formularz! Chętnie pomożemy!