Oświetlenie awaryjne i przepisy prawne w zakładach przemysłowych. Dlaczego ustawy o oświetleniu awaryjnym nie mogą być lekceważone?
Przepisy prawne dla oświetlenia awaryjnego to nie tylko obowiązek, ale przede wszystkim element systemu bezpieczeństwa, który w sytuacjach kryzysowych ma uratować życie. Sprawna i dobrze zaprojektowana instalacja oświetlenia ewakuacyjnego pozwala przeprowadzić akcję szybko, skutecznie i bezpiecznie. Aby to zapewnić, niezbędna jest wiedza związana z przepisami prawa dla oświetlenia awaryjnego i ewakuacyjnego oraz ustaw. Przybliżamy poniżej, jakie regulacje obowiązują w Polsce, jakie błędy popełnia się najczęściej i jakie mogą być konsekwencje ich lekceważenia.
Dlaczego oświetlenie awaryjne i przepisy prawne odnoszące się do niego mają tak duże znaczenie?
Zdarzenia wymagające ewakuacji, takie jak pożary, wybuchy czy awarie instalacji wcale nie są tak rzadkie, jak mogłoby się wydawać. Tylko w 2024 roku odnotowano w Polsce ponad 2000 pożarów w obiektach przemysłowych. To średnio sześć dziennie. W sytuacji kryzysowej każda sekunda ma znaczenie. Dlatego, jeśli system oświetlenia awaryjnego zawiedzie, ewakuacja pracowników może stać się nie tylko trudna, ale wręcz niemożliwa. Co więcej, brak odpowiedniego oznakowania i oświetlenia drogi ewakuacyjnej utrudnia także działania służb ratunkowych.
Nie zapominajmy, że podczas ewakuacji obowiązuje zakaz korzystania z wind, dźwigów czy kanałów technologicznych — pozostają jedynie wyznaczone drogi, które muszą być wyraźnie oznaczone i dobrze oświetlone.
Przepisy prawne — oświetlenie awaryjne w Polsce
W Polsce funkcjonują dwa kluczowe akty prawne określające zasady projektowania i utrzymania oświetlenia awaryjnego w pomieszczeniach przemysłowych.
Ustawa o ochronie przeciwpożarowej (2025) w kontekście oświetlenia awaryjnego wskazuje:
– obowiązek zapewnienia warunków ochrony życia (Art. 1 i 2)
– konieczność wyposażenia obiektów w systemy ewakuacyjne (Art. 4)
– obowiązek uwzględniania przepisów ppoż. na etapie projektowania budynków oraz instalacji (Art. 6)
Ustawa Prawo budowlane (2025) w kontekście oświetlenia awaryjnego reguluje:
– obowiązek projektowania zgodnie z wiedzą techniczną (Art. 5)
– konieczność zgłoszenia zakończenia budowy do PSP (Art. 56)
– obowiązek zapewnienia bezpiecznego użytkowania (Art. 61)
– możliwość zastosowania rozwiązań zamiennych (Art. 9), o ile uzyskają one akceptację rzeczoznawcy i właściwego organu
Oświetlenie musi być nie tylko zainstalowane, ale też sprawne. Dlatego zarządcy obiektów mają obowiązek jego cyklicznego serwisowania i testowania. Ma to zapobiec potencjalnym problemom uniemożliwiającym ewakuację osobom znajdującym się wewnątrz ewakuowanego budynku.
Co grozi za niesprawny system bezpieczeństwa, w tym oświetlenia awaryjnego i ewakuacyjnego?
Brak sprawnego oświetlenia ewakuacyjnego może mieć konsekwencje na kilku płaszczyznach:
Czy inne systemy ppoż. mogą być zastąpione przez oświetlenie awaryjne – przepisy prawne wyjaśniają!
Tak, istnieje taka możliwość – ale tylko w wyjątkowych przypadkach. Art. 9 ustawy Prawo Budowlane przewiduje możliwość zastosowania rozwiązań zamiennych, takich jak silniejsze oświetlenie awaryjne zamiast np. tryskaczy. Jednak takie rozwiązanie musi być uzasadnione technicznie i wymaga opinii rzeczoznawcy ds. ppoż. a także zgody odpowiedniego organu. Dodatkowo musi spełniać wymogi (np. zwiększone natężenie światła).
Takiego rodzaju zamienniki w postaci oświetlenia awaryjnego są stosowane np. w obiektach o wysokim ryzyku pożarowym lub ograniczeniach architektonicznych. Decyzja nie zależy od inwestora – ostateczne słowo należy do Wojewódzkiego Komendanta PSP.
Oświetlenie awaryjne to nie dodatek, a kluczowy element wymagany dla każdego zakładu przemysłowego. Bezpieczeństwo dróg ewakuacyjnych jest zapewnione tylko wtedy, gdy oświetlenie awaryjne jest zgodne z wymogami prawnymi. Oznacza to, że instalacja oświetleniowa została poprawnie zaprojektowana i zainstalowana, jest regularnie testowana i utrzymywana w pełnej sprawności. Ignorowanie tych zasad może kosztować nie tylko zdrowie i życie ludzi, ale też oznaczać poważne problemy prawne i finansowe dla firmy.
Zobacz, co pomoże chronić Twoją firmę
W ofercie produktowej posiadamy oprawy oświetlenia podstawowego, awaryjnego i ewakuacyjnego do stref zagrożenia wybuchem, jak i oprawy przemysłowe w wykonaniu zwykłym, nadające się do eksploatacji w trudnych warunkach przemysłowych.
PrimeLine
Oprawa liniowa oświetlenia podstawowego, awaryjnego i ewakuacyjnego. Może pracować jako oprawa dwufunkcyjna. Certyfikowana do Stref Ex 1, 2, 21, 22
OptiLine
Oprawa liniowa oświetlenia podstawowego, awaryjnego i ewakuacyjnego. Może pracować jako oprawa dwufunkcyjna. Certyfikowana do Stref Ex 2, 21, 22
ExLin
Certyfikowana do stref 1, 2, 21, 22
ELLK
Certyfikowana do stref 1, 2, 21, 22.
PX LED
Certyfikowany do stref 1, 2, 21, 22.
BEETLE
Certyfikowana do stref 2, 21, 22.
SQUARE
Certyfikowana do stref 2, 21, 22.
Oprawy awaryjne i ewakuacyjne
Certyfikowane do stref 1, 2, 21, 22.
Oprawy awaryjne
Wykonanie zwykłe.
Oprawy ewakuacyjne
Wykonanie zwykłe.
Centralna Bateria
EATON DualGuard-S.
Chcesz zapytać o ofertę lub potrzebujesz więcej informacji lub konsultacji?
Wypełnij formularz!
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o rozwiązaniach oświetlenia awaryjnego dostosowanych do stref zagrożenia wybuchem, ale i poza tymi strefami w obiektach przemysłowych – skontaktuj się z naszym zespołem. Pomagamy projektować bezpieczne instalacje, które naprawdę działają, gdy liczy się każda sekunda.