Kto odpowiada za wyznaczanie stref zagrożenia wybuchem?
Strefy zagrożenia wybuchem – podstawy prawne
Rozporządzenie Ministra gospodarki z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, związanych z możliwością wystąpienia w miejscu pracy atmosfery wybuchowej nakłada na pracodawcę obowiązki związane z zapewnieniem bezpieczeństwa przeciwwybuchowego, w tym wyznaczenie stref zagrożenia wybuchem.
Rozporządzenie to wprowadza do polskiego prawa wymagania, które wskazuje pracodawcom Dyrektywa ATEX USER.
Wspomniane rozporządzenie wskazuje kto odpowiada za ich wyznaczenie
Pracodawca dzieli przestrzenie zagrożone wybuchem na strefy, klasyfikując je na podstawie prawdopodobieństwa i czasu występowania atmosfery wybuchowej jako:
- Strefy zagrożenia wybuchem dla gazów i par cieczy
- Strefy zagrożenia wybuchem dla pyłów
Konieczność wyznaczenia stref oraz wprowadzenie zabezpieczeń jest związane z Dokumentem Zabezpieczenia Przed Wybuchem, który musi posiadać każdy zakład, na którego terenie może dojść do wybuchu. DZPW jest dokumentem wymaganym przez ustawodawcę, dlatego poprawne przygotowanie go jest kluczowe, ponieważ wskazuje poziom zagrożenia oraz działania podjęte w celu poprawy bezpieczeństwa.
Kto odpowiada za wyznaczenie stref zagrożenia wybuchem
Na obiekcie za wyznaczenie stref zagrożenia wybuchem, zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony oraz dobór urządzeń wyposażonych we właściwe zabezpieczenia, oraz certyfikaty odpowiada użytkownik/właściciel obiektu, zgodnie z dyrektywą ATEX. Dostosowanie wszystkich tych elementów w celu podnoszenia poziomu bezpieczeństwa jest niestety skomplikowane w realiach przemysłowych. Jeśli pracodawca posiada odpowiednie zasoby, aby móc należycie wyznaczyć strefy zagrożenia wybuchem, to korzystanie z usług zewnętrznych firm może być wskazane w celu potwierdzenia poprawności dobranych rozwiązań i wystawienia DZPW.
Nie zawsze jednak właściciel, czy pracownik jest w stanie samodzielnie zapewnić wskazaną przez rozporządzenie minimalną ochronę. Wynika to przede wszystkim z faktu, że nie posiadają oni odpowiedniej wiedzy, kwalifikacji czy możliwości, aby poprawnie zidentyfikować poszczególne zagrożenia i dobrać do nich środki ochrony. Dlatego bardzo często do współpracy przy podnoszeniu poziomu bezpieczeństwa przeciwwybuchowego wiele firm korzysta z doświadczenia i wiedzy zewnętrznych konsultantów. Pozwala to przede wszystkim wyznaczyć strefy zagrożenia wybuchem, ale także dobrać odpowiednie zabezpieczenia i zapewnić bezpieczeństwo. Ponadto poprawne wyznaczenie stref ex wymaga doświadczenia praktycznego, znajomości rozwiązań technologicznych, a także przepisów prawnych określających możliwość zastosowania poszczególnych środków ochrony.
Wsparcie przy wyznaczaniu stref zagrożenia wybuchem
Sam pracodawca może również mieć problem z wyznaczeniem tych realnych stref zagrożenia wybuchem. Jest to niezwykle ważne zwłaszcza przy atmosferach pyłowych, których właściwości palne i wybuchowe zmieniają się w zależności od czynników na nie wpływających. I tak poszczególne procesy produkcyjne mogą sprawić, że różnica w rozdrobnieniu czy poziom wilgotności, ten sam produkt będzie czynić wybuchowym lub nie. Dlatego błędnie określając gdzie powstają atmosfery wybuchowe i gdzie kryją się potencjalne źródła zapłonu, można tylko pozornie chronić przedsiębiorstwo. Zbyt szerokie wyznaczenie strefy zagrożonej wybuchem generuje niepotrzebne koszty, ponieważ urządzenia pracujące w tej strefie muszą być wykonane według ścisłych standardów i potwierdzone certyfikatami, co wpływa na ich wyższą cenę. Z kolei zbyt mała strefa generuje zagrożenie, jakim jest napotkanie przez atmosferę wybuchową potencjalnego źródła zapłonu.
Zewnętrzne firmy zajmujące się stricte doborem zabezpieczeń i wyznaczaniem stref zagrożenia wybuchem mają zupełnie inne podejście do ochrony zakładów wynikające z całościowego podejścia do działań zwiększających poziom bezpieczeństwa. Polega ono nie tylko na zabezpieczeniu pojedynczego aparatu, w którym może dojść do wybuchu i wyznaczeniu w jego obszarze stref zagrożenia wybuchem, ale także przyjrzeniu się procesom zachodzącym w całej instalacji. Zadbanie o te aspekty pozwoli zabezpieczyć konkretne urządzenie, instalację procesową, jak również dostosować używane w strefie ex narzędzia i działania, które będą zwiększać bezpieczeństwo.
Skorzystanie z doświadczenia i wiedzy ekspertów pozwoli więc na poprawne zabezpieczenie zakładu przed wybuchem, uzyskanie niezbędnych dokumentów oraz oszczędność kosztów związanych z wymianą niewłaściwie dobranych zabezpieczeń czy zniszczeniem zakładu. Dzięki temu będziesz miał pewność, że zabezpieczenia są dostosowane do potrzeb twojego przedsiębiorstwa i realnie chronią go przed skutkami wybuchu. Jednocześnie odpowiednio stworzony Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem zwiększa wiarygodność firmy i pozwala na uzyskanie lepszych warunków ubezpieczeniowych.
Wyznaczanie stref Ex — do kogo po pomoc?
Wyznaczenie odpowiednich stref ex jest kluczowe, aby móc zapewnić bezpieczeństwo pracownikom oraz chronić aparaty procesowe. Pomimo tego, że to do pracodawcy należy obowiązek wyznaczenia stref zagrożonych wybuchem, to jednak wiele firm decyduje się na współpracę z zewnętrznymi konsultantami. Wsparcie ekspertów, którzy mają odpowiednią wiedzę oraz praktyczne doświadczenie pozwala zwiększać poziom bezpieczeństwa nie tylko dzięki wyznaczeniu stref ex, ale także dzięki zastosowaniu konkretnych środków ochrony dopasowanych do specyfiki zakładu, jego potrzeb oraz procesów w nim zachodzących. Bez poprawnego doboru zabezpieczeń i wyznaczenia realnych stref zagrożenia wybuchem, przedsiębiorstwo nie będzie w pełni chronione, co może również przełożyć się na zwiększone ryzyko wybuchu w przyszłości.
Dlatego zachęcamy do kontaktu ze specjalistami Grupy Wolff, którzy dzięki swojemu doświadczeniu oraz wiedzy merytorycznej pomogą wyznaczyć strefy zagrożenia wybuchem, ale i pomogą określić realne ryzyko i wskażą sugerowane priorytety w zakresie zabezpieczania zakładu przemysłowego. Zapoznaj się z zakresem Audytu ATEX i skontaktuj się z nami!
Chcesz zapytać o ofertę Audytu lub dokumentacji ATEX (DZPW, ORW), a może potrzebujesz więcej informacji lub konsultacji?
Wypełnij formularz!
Nie wiesz, czy Audyt ATEX jest dla Ciebie, a może chcesz się dowiedzieć, czy są jakies formy pośrednie? Zastanawiasz się, czy Twój zakład przemysłowy spełnia wymagania Dyrektywy ATEX? Napisz do nas! Chętnie pomożemy!