Czym jest ocena zgodności ATEX i po co wykonuje ją producent urządzeń

Jeśli na terenie zakładu przemysłowego masz wyznaczone strefy zagrożenia wybuchem, zgodnie z wymaganiami prawnymi musisz dbać o eliminację potencjalnych źródeł zapłonu atmosfery wybuchowej. Jednym z takich działań jest zapewnienie, że wszystkie urządzenia elektryczne pracujące w strefach Ex nie będą m.in. iskrzyć, czy przegrzewać się, żeby same z siebie nie stanowiły ryzyka zapłonu. W związku z tym urządzenia muszą być dobrane do odpowiednich stref. Wybierając więc elektrotechnikę, czy wszelkie napędy, pompy itp. zwróć uwagę na Certyfikat ATEX oraz Deklarację Zgodności UE. W tym artykule poruszymy jak wygląda od strony producenta urządzeń Ex proces uzyskania oceny zgodności ATEX.

Ocena zgodności ATEX – czym jest?

Głównym dokumentem, na podstawie którego użytkownik ocenia zastosowanie urządzenia w atmosferze wybuchowej jest Deklaracja Zgodności UE. Zobacz jak wygląda proces jej uzyskania – to znaczy oceny zgodności sprzętu. Przeczytaj też, jakie są kluczowe elementy tej deklaracji, na które warto zwrócić uwagę przy doborze urządzeń do stref zagrożonych wybuchem.

Produkty oferowane na terenie Unii Europejskiej muszą spełniać wymogi Dyrektywy ATEX 114. Za identyfikację właściwych Dyrektyw i norm z nimi zharmonizowanych oraz przeprowadzenie procedury oceny zgodności ATEX odpowiada producent lub jego upoważniony przedstawiciel. Jeśli dana dyrektywa na to pozwala, zamiast norm zharmonizowanych można stosować alternatywne specyfikacje – choć te pierwsze są zalecane. W niektórych przypadkach konieczne jest zaangażowanie Jednostki Notyfikowanej, prowadzącej Badanie Typu UE. Obejmuje ono ocenę reprezentatywnej próbki produktu pod kątem zgodności z wymogami prawnymi. Wynikiem jest certyfikat badania typu, zawierający dane producenta, wyniki testów, warunki ważności dokumentu oraz szczegóły przydatne do identyfikacji zatwierdzonego typu.

Udział Jednostki Notyfikowanej w ocenie zgodności ATEX – Badanie Typu UE

Rolą Jednostki Notyfikowanej w ocenie zgodności ATEX jest przeprowadzenie:

Badań i audytu dokumentacji

  • Sprawdzenie, czy wyprodukowany typ odpowiada dokumentacji
  • Ocena elementów zarówno zaprojektowanych zgodnie z normami zharmonizowanymi, jak i tych, które ich nie spełniają

Ekspertyz dodatkowych przy braku norm

  • Wykonanie testów potwierdzających, że zastosowane rozwiązania spełniają wymagania podstawowe, nawet jeśli normy zharmonizowane nie zostały użyte..
  • W przypadku, gdy produkt ma być używany razem z innym urządzeniem (lub urządzeniami), konieczne jest udowodnienie, że zestaw spełnia wymogi techniczne przy parametrach deklarowanych przez producenta

Weryfikacji adekwatności norm

  • Sprawdzenie, czy producent dobrał odpowiednie normy oraz, czy rzeczywiście je zastosowano

Po zakończeniu tych działań producent wystawia Deklarację Zgodności UE i umieszcza na urządzeniu znak CE.

Najważniejsze informacje w kontekście bezpieczeństwa wybuchowego dla oceny zgodności ATEX urządzeń elektrycznych

W przypadku urządzeń przeznaczonych do pracy w strefach zagrożonych wybuchem, przepisy ATEX 114 narzucają ścisłe wymagania oceny zgodności. Urządzenia te, oznaczone „Ex”, muszą przejść przez ocenę zgodności zakończoną wydaniem Deklaracji Zgodności UE i oznaczeniem znakiem CE. Szczególnie istotne jest to w przypadku różnych kategorii urządzeń.

Urządzenia elektryczne kategorii 1 i 2 oraz nieelektryczne kategorii 1 zawsze wymagają udziału niezależnej Jednostki Notyfikowanej, która przeprowadza Badanie Typu UE – obejmujące testy, weryfikację dokumentacji oraz sprawdzenie zgodności produkcji z dokumentacją techniczną. Urządzenia elektryczne kategorii 3 oraz nieelektryczne kategorii 2 i 3 mogą być ocenione przez producenta, choć dla nieelektrycznych urządzeń kategorii 2 konieczne jest złożenie dokumentacji technicznej w jednostce notyfikowanej.

Gdy jednostka notyfikowana uczestniczy w ocenie, jej numer identyfikacyjny, nazwa i adres muszą zostać uwzględnione w Deklaracji Zgodności UE. Dokument ten powinien także zawierać wykaz odpowiednich dyrektyw i norm – zarówno zharmonizowanych, jak i innych zastosowanych specyfikacji.

Na urządzeniu musi znaleźć się oznaczenie CE oraz oznaczenie Ex, które potwierdza dopuszczenie do stref wybuchowych. Konieczne jest także umieszczenie szczegółowych oznaczeń związanych z „Ex”. Należą do nich: grupa i kategoria urządzenia (np. II 1G, II 2D), maksymalna temperatura powierzchni oraz zastosowane środki ochrony przeciwwybuchowej.

Dzięki powyższym informacjom, jako użytkownik otrzymujesz czytelne informacje świadczące o tym, że urządzenie zostało odpowiednio ocenione, zbadane oraz dopuszczone do pracy w warunkach potencjalnego ryzyka wybuchowego – a jednocześnie możesz zweryfikować poziom ochrony (co wynika z kategorii i charakterystyk Ex), normy, które zastosowano oraz udział jednostki notyfikowanej.

Chcesz zapytać o ofertę lub potrzebujesz więcej informacji lub konsultacji?

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o oferowanych produktach z zakresu elektrotechniki do stref zagrożenia wybuchem – skontaktuj się z naszym zespołem.

    Interesuje mnie wiedza z zakresu bezpieczeństwa wybuchowego, pożarowego i procesowego w przemyśle. Z przyjemnością przystąpię do programu edukacyjnego, dzięki czemu raz, maksymalnie dwa razy w miesiącu otrzymam informację o ciekawych materiałach szkoleniowych w postaci artykułów i filmów, a także o wydarzeniach branżowych.